Bakan Tekin, “Millî Bir Mesele Olarak Maarif Modeli” Başlıklı Yazı Kaleme Aldı

Millî bir mesele olarak Maarif Modeli

Gayemiz yetkin ve erdemli insan hedefine, ruh ve beden bütünlüğünü sağlayarak erişmektir. Sorgulayıcı, üretken, bilge, cesaretli, merhametli, vatansever, ahlaklı, estetik, sağlıklı, iradeli olarak tasnif edilmiş karakter, esasen tüm çözümlerin anahtarıdır. Kişiler arasındaki manevi bağları kuvvetlendirmek, her alanda kalkınmayı sürdürmek ve iç cephemizi tahkim etmek, ancak bunların kazanılması ile gerçekleşebilir.

Prof. Dr. Yusuf Tekin/ Milli Eğitim Bakanı

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, eğitim-kültür, eğitim-nesil ilişkisi, Millî Eğitim Akademisi, mülakatlar, eğitimin paydaşları, öğrenci çalıştayları eğitimin yoğun gündemi arasında. Şüphe yok ki bu konular arasında ağırlığı en fazla olanı aynı zamanda bir perspektif de sunan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’dir. Son 22 yılda eğitim alanında uluslararası göstergelerde de karşılığını bulan devasa adımlar atıldı. Bilhassa fiziki alt yapı, insan kaynağının zenginleştirilmesi ve teknolojinin yoğun kullanımı gibi konular, taraflı tarafsız herkes tarafından kabul edilmesi gereken önemli dönüşüm adımları. Atılan bu alt yapı adımlarının tamamlayıcı unsuru olarak uzun süreli bir çalışmanın akabinde hayata geçirdiğimiz Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ise bu bütünselliği tezyin edici nitelikte.

Şu var ki; toplumun tamamının ilişkilendirilebildiği ve fikir beyan ettiği bir alan olması zaviyesinden bakıldığında, eğitim alanında istisnasız atılan her adım gündemin bir anda en sıcak unsurlarından biri olabiliyor. Bir kesim hararetle desteklerken, başka bir kesim ise aynı hararetle eleştirel yaklaşabiliyor. Bu durumda önümüzde iki yol beliriyor. İlki karar verme süreçlerini sağlıklı bir biçimde işlettikten sonra doğru bildiklerinizi yapmak. Bu ülkenin çocuklarını, gençlerini, ülkemizin geleceğini sağlam yetiştirmek için doğru adımlar atmayı fasılasız bir şekilde sürdürmek. İkincisi, sadece kendinizi düşünüp etrafa hoş görünmek, sorunları ötelemek, tartışma dışı kalacağınızı düşünerek hareket etmek… Bu açıdan bakıldığında doğru bilinenleri yapmayı içeren Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli zor olana talip olmaktır.

İdraki gelişmiş, şahsiyet sahibi bir nesil

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile kurulduğu günden bu yana Bakanlığın asli amacı, evlatlarımızın kalpleri ülke ve millet sevgisiyle çarpan, idraki hakiki manada gelişmiş ve şahsiyet sahibi kişiler olması. Kültür temelli olarak sınırlarını çok daha kesif çizgiyle belirtmek gerekirse, onların millî ve yerli bir bakışla bu toprağın değerlerinin farkında olarak hayata atılmalarını temin etmenin imkânıdır bu model. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’miz böylesi bir perspektifi daha belirgin ve açık biçimde ortaya koyuyor. Zira Türkiye’nin tarihine ve toplumlar arasındaki münasebetlerine bakınca ülkemizin dünya üzerindeki herhangi bir ülke olmadığını biliyoruz. Bir defa imparatorluk bakiyesiyiz, üç çağda varlığını sürdürmüş bir imparatorluğun… Millet olarak tarihte, toplumlar arası münasebetlerde önemli görevler üstlendik, üstlenmeye de devam ediyoruz. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli bizim için genel çerçevesini çizdiğim perspektife hizmet eden ve bu hedefe daha kısa, hızlı ve pratik bir şekilde ulaşmamızı sağlayacak yol haritamızdır. Bu bakımdan kimliğin çerçeve şeklinde ortaya konması başlı başına önemli bir hadise… Programlarımızda bilgi, beceri, eğilim ve değerler, yetenek, ilgi, ihtiyaç ve bireysel farklılıklar da önemli bir yer tutmaktadır. Programların teknik açıdan gerektiğinde yenilenen, güncellenen, sadeleşen bir esnekliğe sahip olması ve millî, manevi, insani değerlerimiz istikametinde hayata geçirilmesi de en önemli amaçlarımız arasındadır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli bu anlamda millî bir davadır.

İnsanın bütün yönleriyle gelişimini esas alan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ni, bir yandan çağın gerektirdiği dönüşümü gerçekleştirirken diğer yandan mirasçısı olduğumuz medeniyet değerlerinin gelecek kuşaklara aktarılması doğrultusunda oluşturulan yeni rota şeklinde özetleyebiliriz. Bu çerçevede öğretim programları hazırlanırken, Bakanlığımızın birimleri, akademisyen, öğretmen ve diğer eğitim paydaşlarının katıldığı çok sayıda çalıştay ve toplantı düzenlendi, düzenlenmeye de devam ediyor. Kademeli olarak uygulamaya geçen Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin program geliştirme çalışmalarının birinci fazında Türkçe, matematik, fen ve sosyal bilimler alan becerilerinin öncelendiği derslerin öğretim programları tamamlandı. Temel Eğitim, Ortaöğretim ve Din Öğretimi genel müdürlüklerimize bağlı okullarımızın haftalık ders çizelgelerindeki diğer derslere ve Temel Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesinde açılan müzik ilkokulu-ortaokulu ile spor ortaokullarına yönelik çalışmalara başlandı. Bu kapsamda sanat, spor, tasarım, bilişim, yabancı dil alan becerileri hazırlandı ve bu becerileri esas alan derslerin öğretim programı geliştirme çalışmaları yoğun bir biçimde devam etti.

Bilgi ve gündelik hayat

Tüm dünyada herkes gibi çocuklar da artık bilgiyi edinmekte sıkıntı yaşamıyor. Bilgiye çok çabuk ulaşabiliyorlar. Başka bir ifadeyle çocuğa eğitim kurumlarında verilen bilgiden ziyade şu önemli: Aktarılan bilgiler gündelik hayatta beceriye dönüşüyor mu, dönüşmüyor mu? İşte ihtiyaç duyduğumuz bu. Eğitim alanında yapılan çalışmalarla bunun artık gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile ülkemizin dünya ölçeğinde edindiği yerle irtibatının altını çizmek gerekir. Ülkemizin her alanda daha etkin olma imkânları var. İnsanlar ne derlerse desinler kavramlarımız, kelimelerimiz bize ait kültür tabanından çıktı. Biz de yaşadığımız dünyada ülkemizin attığı adımlara eğitim alanından destek sunarak bu yeri muhkem kılmayı amaçlıyoruz. Müfredatımız değerlerle örülü. Güncellenen hâliyle de bir sadeleşme gerçekleştirildi. Yoğun ama işlenemeyen bilgi yerine sadeleştirilmiş, hayat içinde kullanılacak beceri temelli bir süreci başlattık. Bunun beraberinde getireceği büyük avantajlar var. Ruh-beden bütünlüğünü sağlamış yetkin ve erdemli insan yetiştirmek çok önemli bir hedef. Ahlaklı, bilge, cesaretli, estetik, iradeli, merhametli, sağlıklı, sorgulayıcı, üretken, vatansever öğrenciler yetiştirmeyi arzu ediyoruz. Rahmetli Şerif Mardin Hoca kendisiyle yapılan bir mülakatta küçükken kendisine okutulan Turgut Reis konulu bir kitaptan çok etkilendiğini anlatır. Bu çerçevede kimlik kurucu birtakım ögeleri çok önemsiyoruz. Bunlar olmaksızın ortaya çıkacak hiçbir donanımın anlamı olmaz, bir önünde sonsuz sıfır gibi anlam bulamaz.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde güncellenen müfredata göre bu yıl ilk olarak 1’inci, 5’inci, lise hazırlık ve 9’uncu sınıf öğrencileri için ders kitapları hazırlandı. Bu sürecin dinamik bir şekilde kurgulandığını vurgulamak gerekir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli yerleştiğinde öğrencilerimizin haftalık yükü hafifleyecek.

Öğretim programlarının etkililiğini ölçmek ve sürekliliğini sağlamada İzleme ve Değerlendirme Sistemleri hayatidir. Öğrenci temsilcileri, zümre öğretmenleri, ilgili genel müdürlükler, Teftiş Kurulu Başkanlığı ile Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlıkları ayrı ayrı izleme değerlendirme çalışmaları yürütüyor. Yürütülen bu çalışmaların tamamı kurumsal yapıya kavuşturulmuş durumda. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde, eğitim-öğretim süreçleri ve öğrencilere katkılarını değerlendirmek, eğitimin ana bileşeni öğrencilerin görüş ve önerilerini almak, eğitim-öğretim süreçlerine bilfiil katılımlarını desteklemek amacıyla çalıştaylar düzenleniyor.

Yapay zekâ çağında dil becerileri

Atılan tüm bu adımların sağlıklı sonuçlar üretebilmesinin temel koşullarından birisi evlatlarımızın ana dil becerilerinin gelişmesidir. Bu gerçeklikten hareketle Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde Türkçemiz başta bir konumdadır. Öğrencilerimizin pek çok alanda ilerlemesini engelleyen salgın sürecinden geçtiğimizi hatırlatmak isterim. O zor zamanlarda yoğun sosyal medya kullanımı, eğitim ortamlarından uzak geçirilen günler, zayıflayan sosyal ilişkiler gibi gerekçelerle ciddi sorunlar ortaya çıktı. Birleşmiş Milletlerin bir raporunda pandemi döneminde yaşananların eğitim öğretim süreçlerinde ortaya çıkardığı tahribatın giderilmesinin on yıllar alacağı vurgulanır.

Konunun ehemmiyeti şuradan kaynaklanıyor: Bugün yapay zekâ çağında kanaatimce hepimiz için en önemli mesele ana dil becerisidir. Günümüzün önemli filozofları kelimelerle şiirsel ve fikrî bir ilişki kurmanın öneminden bahsediyor sıklıkla. Bizler Türkiye Yüzyılı inşasının her şeyden önce Türkçe ile irtibatlı olduğu kanaatindeyiz. Çocuklarımızın önce Türkçeyi, ana dillerini öğrenmeleri lazım. Kendi dilimizle düşünememek noktasında çok trajikomik bir durumdayız. Gündelik yaşamında Türkçeyi 100 kelimeyle konuşan bir çocuğun öğrenmeye çalıştığı yabancı dili 500 yahut 1000 kelimeyle konuşmasını beklemeniz ne kadar gerçekçi? Çocuklarımızın ana dil becerilerinin gelişmesi, sadece ana dil açısından değil, diğer akademik alanlar için de hayati derecede önemli. Artık gramer değil, çocuklarımızın kendilerini ifade edebileceği bir yabancı dil bilgisi öğretmek şart. Doğrusu bu konularda eğitim meselesine kafa yoranların, rahmetli Alev Alatlı’nın ana dil ve yabancı dil öğrenimi bağlamındaki düşünce ve tecrübelerine bakmasının çok yararlı olacağını düşünüyorum.

Hemen belirtmek isterim ki bu noktada dikkate değer güzel sonuçlar ortaya çıkmaya başladı. Bunlar nesillerimiz ve toplumumuz için son derece önemli. Elbette eğitim mimarisi açısından bunların süreklilik arz etmesi için evlatlarımızın eğitim ortamlarından uzaklaşmamaları esastır. İşte bizler de bu düşünceyle tüm fiziki imkânlar öğrencilerimiz için hazırlanmışken ve öğretmenlerimiz ders anlatmak için onları beklerken istisnai durumlar hariç lise son sınıfta açık liseye geçişi durdurmayı önemsedik. Eğitim psikologlarının da altını çizdiği üzere insanın insanla öğrendiğini unutmamak lazım.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin yaygınlaşması için farklı imkânlardan da yararlanıyoruz. Özellikle gündelik yaşama sirayet etmiş hâli için dijital mecralar oldukça etkindir. Velilerimiz için Velivizyon adıyla 12 ana başlık altında 8-10 dakikalık toplam 27 bölümden oluşan dizi film hazırlandı. Çekilmesi gerçekten büyük emek ve özveri isteyen bu çalışmanın yönetmenliğini Bora Severcan üstlendi. Öğrencilerin zamanının çoğunu eğitim ortamları dışında geçirdiği gerçeğinden hareket eden film, doğru ve yanlış davranışların çocuklar üzerindeki etkilerini göstermesi açısından önemliydi. Sanat dünyamızın değerli oyuncularının katkı sunduğu Velivizyon, öğrencilerin, sosyal ve akademik yönden bütünsel eğitimine katkı sunmaya devam ediyor.

Eğitim öğretim süreçlerinin içinde yer alan paydaşlardan herhangi birine “Nasıl bir eğitim?” veya “Nasıl bir öğrenci?” sorusu yöneltildiğinde alınan cevaplar Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile inşa edilmeye çalışılan değerler ve uygulamalarla aynı kümede toplanıyor. Çünkü gayemiz yetkin ve erdemli insan hedefine, ruh ve beden bütünlüğünü sağlayarak erişmektir. Sorgulayıcı, üretken, bilge, cesaretli, merhametli, vatansever, ahlaklı, estetik, sağlıklı, iradeli olarak tasnif edilmiş karakter, esasen tüm çözümlerin anahtarıdır. Kişiler arasındaki manevi bağları kuvvetlendirmek, her alanda kalkınmayı sürdürmek ve iç cephemizi tahkim etmek ancak bunların kazanılması ile gerçekleşebilir.